Studieschuld aflossen of niet?

Door het nieuwe leenstelsel zal de gemiddelde studieschuld stijgen tot € 24,000. Dit stelt het Centraal Planbureau (CPB). Veel studenten zijn zich niet bewust van de hoogte van hun schuld, maar er wordt steeds meer geleend. In 2017 had 62% van de eerstejaars studenten een lening. In 2015 was dit ‘slechts’ 28%. Dit blijkt uit het studentenonderzoek van het Nibud.

Aflossen, uitstellen of sparen?

Veel studenten zitten dus na hun studie met een flinke schuld opgezadeld. Na je studie begint je aanloopfase. In deze periode van 2 jaar hoef je nog niks terug te betalen. Daarna begint de aflosfase waarin je verplicht moet aflossen. Hoeveel je terugbetaalt hangt samen met de hoogte van de schuld, de rente en het inkomen van jou en je partner. Hoeveel je precies moet aflossen kan je hier berekenen. Je hebt 15 jaar de tijd om je schuld af te lossen. Als je in het nieuwe leenstelsel valt is dit 35 jaar. Als je in beide leenstelsels valt mag je zelf kiezen.

Je lost dus een vast bedrag per maand af. Maar je mag ook meer aflossen, eerder aflossen of het aflossen tijdelijk stopzetten. Moet je nu je studieschuld snel aflossen, uitstellen of sparen?

Waarom extra studieschuld aflossen?

1. Minder rente betalen 

Je betaalt rente over je studieschuld. Nadat je bent afgestudeerd staat de rente voor 5 jaar vast. Na afloop van de rentevaste periode wordt een nieuw rentepercentage vastgesteld. Deze geldt ook voor 5 jaar.

Voorbeeld: als je in 2014 bent afgestudeerd betaal je 0,12% rente per jaar voor een periode van 5 jaar. Stel je hebt € 10,000 studieschuld dan betaal je € 12,00 per jaar aan rente.

Nu staat het rentepercentage laag, maar je kan nooit de rente van de toekomst voorspellen. Als je zeker wilt weten dat je geen onnodig geld kwijt bent aan rente, kan je je studieschuld sneller aflossen.

Update: het kabinet heeft aangekondigd vanaf 2020 de rente op de studieschuld te verhogen. Nu is de rente van de studieschuld gekoppeld aan de rente op 5-jarige staatsobligaties. Dit is de rente die de overheid zelf betaalt op de kapitaalmarkt. De rente wordt in 2020 gekoppeld aan de rente op 10-jarige staatsobligaties. De rente op 10-jarige staatsobligaties is vanwege de langere looptijd hoger. De gemiddelde rente van de staatsschuld op 10-jarige staatsobligaties was de afgelopen 10 jaar 2,56%, maar dat is ook weleens 4% geweest. Volgens berekeningen betaal je door de maatregel € 5,000 meer aan rente! Dit is met een gemiddelde studieschuld van € 20,000 en een looptijd van 35 jaar.

2. Een hogere hypotheek

Een belangrijke reden om je schuld snel af te lossen is als je een huis wilt kopen. Bij een hypotheekaanvraag moet je aangeven dat je een studieschuld hebt. Een hypotheekverstrekker kijkt naar de hoogte van de schuld toen je begon met aflossen. Als je € 5,000 euro hebt afgelost van de € 10,000 wordt gekeken naar het bedrag van € 10,000. Ze kijken vervolgens naar het bedrag dat je maandelijks terugbetaalt.

Je kan eenmalig extra aflossen en dan je totale schuld laten herberekenen door DUO. Hierdoor kan de hypotheekverstrekker je nieuwe, lagere schuld als uitgangspunt nemen.

Als je bent afgestudeerd voor 1 september 2015, moet je schuld binnen 15 jaar terugbetalen. Een hypotheekverstrekker gaat ervan uit dat je maandelijks 0,75% van de totale studieschuld terugbetaalt aan DUO.

Als je je na 1 september 2015 bent afgestudeerd, moet je je schuld in 35 jaar aflossen. Een hypotheekverstrekker gaat ervan uit dat je maandelijks 0,45% van de totale studieschuld terugbetaalt aan DUO.

Voorbeeld: als je bent afgestudeerd voor 2015 met een studieschuld van € 10,000 betaal je maandelijks € 75,00 aan DUO. De 75 euro wordt afgehaald van de maximale hypotheek dat je per maand kan hebben.

Op internet zijn er verschillende handige rekentools te vinden.

3. Peace of mind

Dit hangt natuurlijk af hoe je bent als persoon. Zijn je schulden een last waar je zo snel mogelijk vanaf wilt? Voor sommige mensen is de rust van het hebben van geen schuld veel waard.

Waarom geen extra studieschuld aflossen?

1. Sparen 

Het bedrag dat je wilt aflossen kan je soms meer opleveren als je het op een spaarrekening zet. De spaarrente kan namelijk hoger zijn dan de rente die je betaalt over je studieschuld.

Op het moment van schrijven liggen de spaarrentes tussen de 0,25% en 0,35%. Zolang de rente van je spaarrekening hoger is dan die van je studieschuld kan je ervoor kiezen je geld op een spaarrekening te zetten.

Je lost je studieschuld dan later af, maar je hebt er dan zelf een beetje aan verdient.

2. Financiële buffer

Je hebt een financiële buffer nodig voor onverwachte gebeurtenissen en uitgaven. Denk hierbij aan een reorganisatie bij je werk, een kapotte auto, een bruiloft etc. Het is daarom goed om een basisbedrag op je rekening te hebben.

Als je fanatiek je schuld aan het aflossen bent, kan dit ten koste gaan van je financiële buffer. Je wilt voorkomen dat je een lening bij een kredietverlener moet afsluiten. De rente op je studieschuld is namelijk veel lager dan op een normale kredietlening.

Extra aflossen heeft dus geen zin als dit ten koste gaat van je buffer of als je moet lenen bij een bank met een hoge lening.

3. Inflatie 

Inflatie betekent een stijging van het algemene prijspijl. Alles wordt dus duurder en je geld wordt minder waard. Je merkt hier vaak weinig van doordat je inkomen ook meestijgt.

Als je studieschuld echter gelijk blijft, of minder snel stijgt dan de inflatie, is het aantrekkelijk te wachten met aflossen.

Over een aantal jaar kan je makkelijker je schuld terugbetalen. De inkomens stijgen met de inflatie mee, terwijl je schuld relatief gezien minder waard wordt over tijd.

4. Peace of mind 

Hoe erg vind je je schuld? Misschien zie je je aflossing als een logisch gevolg van een diploma of een geweldige studententijd. Zonder diploma had je zeer waarschijnlijk een lager salaris gehad. Sommige mensen zien het hebben van een studieschuld niet als een probleem.

Veelgestelde vragen

Is je studieschuld aftrekbaar van de belasting? 

• Nee. Wel mag je onder bepaalde voorwaarden je openstaande schuld aftrekken van je vermogen in box 3.

Mag iemand anders mijn studieschuld betalen? 

• Ja. Met wederzijds instemming mag je je studieschuld aan iemand anders overdragen.

Wanneer wordt mijn studieschuld kwijtgescholden? 

• Na het einde van de aflosfase (10 jaar of 35 jaar).

Kan je het aflossen stopzetten? 

• Ja. Binnen de aflostermijn kan je minimaal 3 maanden en maximaal 5 jaar het aflossen stopzetten. De rente loopt wel door.